Na czym polega zawód geologa górniczego? Geologię górniczą możemy rozumieć jako obszar badań związanych z wykrywaniem, rozpoznawaniem i badaniem złóż na potrzeby przemysłu górniczego. Jest częścią geologii stosowanej i obejmuje zarówno podstawy metodyczne, jak i praktyczne wykorzystanie swojej wiedzy. Rozmaite zjawiska geologiczne są analizowane pod kątem ich użyteczności. Fachowcy z wiedzą z zakresu geologii górniczej powinni umieć używać metod geostatycznych do dokumentowania złóż. Istotna jest także umiejętność trafnego szacowania zasobów i rozpoznawania złóż. Nie wystarczy jednak posiąść wiedzy na temat geologii górniczej – trzeba również zdobyć właściwe uprawnienia.
Gdzie pracują geolodzy górniczy?
Żaden zakład górniczy nie obejdzie się bez tego typu specjalisty. O ile inne osoby mogą wykonywać poszczególne zadania służby geologicznej, muszą to robić pod nadzorem wykwalifikowanego geologa górniczego. Zgodnie z obowiązującym prawem geologicznym i górniczym, przedsiębiorca ma obowiązek posiadania dokumentacji mierniczo-geologicznej — wynika to z art. 116 tej ustawy. Taką dokumentację musi sporządzać geolog górniczy posiadający aktualne uprawnienia. Musi także ją uzupełniać w takim zakresie, aby odzwierciedlała sytuację geologiczną zakładu górniczego. Jedynym wyjątkiem jest sytuacji, w której dane złoże jest eksploatowane metodą odkrywkową. Wtedy dokumentację mierniczo-górniczą może sporządzać osoba z kwalifikacjami zawodowymi pozwalającymi na opracowywanie dokumentacji geologicznej tego typu złóż.
Znaczenie geologii górniczej wśród pozostałych nauk geologicznych
Oprócz teoretycznych podstaw z zakresu prac poszukiwawczych i rozpoznawczych złóż konieczna jest także znajomość geologii inżynierskiej oraz hydrologii. Wszystko po to, aby móc zapewnić racjonalne wykorzystanie dostępnych zasobów kopalin i bezpieczne eksploatowanie złoża. Tak więc geologia górnicza to dziedzina geologii, obejmująca wiedzę niezbędną dla efektywnego funkcjonowania zakładu górniczego. Wszystkie badania geologiczne przeprowadzane są właśnie pod kątem potencjalnych zysków oraz zagrożeń dla danego zakładu. Do tego sprowadza się praktyczny aspekt geologii górniczej. Jeżeli chodzi o badania naukowe z tej dziedziny, to skupiają się na metodach zdobywania, analizowania i przedstawiania informacji geologicznych w taki sposób, aby pomogły rozwiązać wszelkie problemy natury geologiczne pojawiające się w trakcie działalności zakładu górniczego. Tak więc osoba, która studiowała geologię górniczą, powinna posiadać wiedzę z zakresu problematyki geologicznej powiązanej z eksploatowaniem złóż kopalin.
Co należy zrobić, zanim będziemy mogli ubiegać się o uprawnienia geologa górniczego?
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2016 r. w sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego trzeba najpierw wykazać się praktyką geologiczną wykonywaną na podstawie umowy cywilnoprawnej albo umowy o pracę. Geolog może pracować bezpośrednio w zakładzie górniczym albo podmiocie, który wykonuje czynności w ruchu takiego zakładu. Długość praktyki zależy od posiadanego przez nas tytułu naukowego. Najkrócej wyniesie praktyka magistra inżyniera po studiach geologii górniczej – wystarczy zaledwie dwuletnia praktyka. Rok dłużej musi pracować osoba z takim tytułem w zakresie studiów geofizyka albo geologia. Ewentualnie wystarczy zdać egzaminy uzupełniające z zakresu geologii górniczej zgodne z programem takich studiów. Z kolei najdłuższą praktykę – 4-letnia – doświadczy posiadacz tytułu inżyniera albo licencjat ze studiów geologii, lub geofizyki.
Rodzaje kwalifikacji dla geologów górniczych
Możemy je podzielić na kwalifikacje ograniczone albo pełne. Te pierwsze uprawniają nas do pracy w zakładach wykonujących roboty geologiczne wymienione w art. 86 prawa geologicznego i górniczego. Mogą dotyczyć rozpoznawania złóż kopalin albo innego typu prac geologicznych prowadzonych na głębokości większej niż 100 m, albo na obszarze górniczym, gdzie używana jest metoda otworów wiertniczych albo robót podziemnych. Z kolei pełne kwalifikacje dodatkowo uprawniają do pracy w podziemnych zakładach górniczych. Aby je uzyskać, musimy odbyć naszą praktykę geologiczną w tego typu zakładzie. Posiadane uprawnienia są potwierdzane przez Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego za pomocą wydanego świadectwa.
Procedura zdobycia uprawnień geologa górniczego krok po kroku
Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o przeprowadzenie egzaminu na kwalifikacje geologa górniczego do Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego wraz ze wszystkimi niezbędnymi załącznikami. Wnioski są dostępne na stronie Wyższego Urzędu Górniczego (WUG). Warto pamiętać o tym, że staże z urzędu pracy zaliczają się jako praktyka geologiczna. Będziemy jednak potrzebowali zaświadczenia od geologa górniczego, że w trakcie stażu wykonywaliśmy czynności z zakresu geologii górniczej. Jednym z wymaganych załączników jest świadectwo złożenia egzaminów z geologii górniczej, górnictwa i wiertnictwa z pozytywnym wynikiem. Jeśli złożymy właściwe dokumenty, to zostaniemy dopuszczeni do egzaminu w siedzibie Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach.
