Co to jest oszustwo gospodarcze?
Prawo

Co to jest oszustwo gospodarcze?

Co to jest oszustwo gospodarcze? Oszustwa gospodarcze są jednymi z najczęściej dokonywanych przestępstw w naszym kraju, a ich liczba z roku na rok stale rośnie. Przestępcy w dalszym ciągu, mimo zaostrzania kar i zmianą regulacji, znajdują sposoby, aby kontynuować swoją działalność przestępczą. 

Czym są oszustwa gospodarcze?

Przez pojęcie „oszustwa gospodarcze” należy rozumieć nic innego, jak czyny zabronione, które w jakiś sposób naruszają, bądź zagrażają dobrom związanym ze sferą gospodarczą. Dotyczą one przede wszystkim naruszenia zaufania związanego z pozycją sprawcy, który dopuszcza się przestępstwa, ale również instytucją życia gospodarczego, grożące utratą zaufania do systemu gospodarczego oraz utratą zaufania do podstawowych funkcji tego systemu. Oszustwo gospodarcze polega również na doprowadzeniu innego podmiotu do niekorzystnego zarządzania mieniem przez wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu, bądź niezdolności do odpowiedniego pojmowania przedsiębranego działania. 

Wprowadzanie w błąd

Wprowadzenie w błąd jest jedną z najczęstszych metod wykorzystywanych przy oszustwach gospodarczych. Należy zaznaczyć, iż wprowadzić w błąd można również przez zaniechanie, o czym dokładnie wypowiada się doktryna prawnicza. Chodzi tutaj przede wszystkim o sytuacje, podczas których istotne informacje zostały przemilczane przez sprawcę czynu zabronionego, bądź po prostu zatajone, np. jeżeli chodzi o kwestię obciążeń danego majątku. Generalnie kwestia wprowadzania w błąd polega na tym, że sprawca przyczynia się do wywołania fałszywej oceny rzeczywistości u pokrzywdzonego. Działanie to doprowadza do niekorzystnego rozporządzenia swoim majątkiem przez niego. 

Wyzyskiwanie błędu

Wyzyskiwanie błędu jest kolejnym, umyślnym działaniem sprawcy, związanym z oszustwem gospodarczym. Czynność ta nazywana jest oszustwem biernym, ponieważ do czynienia tutaj mamy z większą aktywnością pokrzywdzonego, niż sprawcy. Dla sądu bez znaczenia jest to, po której stronie leży wina – dla sądu ważne jest to, że do takiej sytuacji doszło. Jednakże trzeba pamiętać, że nawet, gdy wina leży w większej mierze po stronie pokrzywdzonego, to sprawca całego zajścia nie pozostaje bez winy, ponieważ dopuszczenie się oszustwa biernego nigdy nie może pozostać w pełni bierne. Sprawca nawet podczas zaistnienia takiej sytuacji musi przecież wykonać inicjatywę oraz stosowne działania, które przyczynią się do wyzyskania błędu przez osobę poszkodowaną. Bowiem, gdy sprawca pozyska wiedzę, że ofiara przestępstwa w dalszym ciągu pozostaje w błędzie, to będzie zamierzał wykorzystać nadarzającą się okazję do tego, aby przekonać pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. 

Polecamy także:

Niezdolność do odpowiedniego pojmowania przedsiębranego działania

Niezdolność do odpowiedniego pojmowania przedsiębranego działania przez sprawcę określone zostało w art. 286 kodeksu karnego. W przypadku tym czynność nie sprowadza się do wykorzystania błędu, w jakim znajduje się osoba pokrzywdzona, ale do tego, że nie jest ona w stanie dokładnie zrozumieć swojego postępowania w danym momencie. Niezrozumienie to może być związane np. z wiekiem ofiary, jej chorobami, bądź nadużywaniem alkoholu oraz narkotyków. Powodów może być wiele. 

Znamię korzyści majątkowej wynikającej z oszustwa

Należy zaznaczyć, iż oszustwo można popełnić wyłącznie umyślnie. Osoba, która dopuszcza się oszustwa działa w zamiarze bezpośrednim. W większości sytuacji związanych z pieniędzmi związanymi z dotyczącymi obrotu gospodarczego wymagają pośredników. Oczywiście pośrednicy najczęściej nie są świadomi swojej roli, którą odgrywają. W sytuacji, gdy przestępca kupuje towar, to aby zarobić musi go następnie sprzedać. Z kolei, gdy przestępca wyłudza daną usługę, potrzebuje kogoś, kto za jej wykonanie zapłaci. Zamiast sprawcy musi obejmować zarówno cel, jak i sposób danego działania, który zmierza do osiągnięcia tego celu. 

Oszustwo kredytowe

Oszustwo kredytowe jest jednym z rodzajów oszustw gospodarczych, których popełnianie z roku na rok stale rośnie. Oszustwo kredytowe to nic innego, jak dążenie sprawcy do natychmiastowego wprowadzenia w błąd instytucji finansowej, która w zakresie prowadzonej przez siebie działalności jest uprawniona do udzielania kredytów. Należy pamiętać, iż oszustwem kredytowym (wyłudzeniem kredytu) można nazwać czynność sprawcy już na etapie, gdy wziął on pierwszą pożyczkę, bądź kredyt w danej instytucji finansowej i nie spłacił jej w terminie. Przy pierwszym kredycie banki i parabanki mają możliwość zgłoszenia sprawy na policję, właśnie z tytułu oszustwa kredytowego. Do polskiego prawa karnego został wprowadzony termin „oszustwa kredytowego”, ponieważ instytucje publiczne miały problem z udowodnieniem sprawcy działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. 

Jaki skutek musi nastąpić, aby móc mówić o oszustwie gospodarczym?

Aby móc mówić o oszustwie gospodarczym musi nastąpić skutek niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym, bądź cudzym. Często w grę wchodzi przypadek, który przyczynił się do pogorszenia sytuacji materialnej ofiary, jak również znikome szanse na zaspokojenie roszczeń osoby pokrzywdzonej w przyszłości.